داغ درگیسینین 16-چی سایی‌سیندان
محمد نازیکلی
تاریخده بعضی اینسانلارین آدی اؤنده اولوب بیر سیرا تابولار
سیندیرماق ایچین یازیلار. بو اینسانلار اؤز عصرلرینده‌کی اینسانلاردان فرقلی
داوراناراق بیر چوخ چتینلیکلر و آجیلاری قبول ائدرک آدلارینی تاریخده یازماغا باشاریبلار.
بو اینسانلاردان ایکیسینی اؤرنک کیمی بو یازیدا تانیددیراجاییق:
رزا پارکس
1913 دوغوملو قارادریلی رزا پارکس 1955ده آمریکانین آلاباما ایالتی‌نین
مونتگمری شهرینده یاشاییرکن گؤردویو بیر ایشله آمریکانین قارادریلی مدنی حاقلار
حرکاتیندا بؤیوک بیر ائتگی قویدو. او زامان او ایالتده اتوبوس صندلری حاققیندا بیر
یاسا واریدی. بئله کی اتوبوسدا بوش یئر اولماسایدی و بیر آغ دریلی آیاق اوسته
قالسایدی قارادریلی موسافیرلرین بیری یئرین او آغ دریلی اینسانا وئرمه‌لی‌دیر. او
زامان رزا پارکس اتوبوسا مینه‌رک اوندان سونرا مینن آغ دریلی بیر کیشییه یئرینه
وئرمیر و اتوبوس سوروجوسونون ایسته‌یینه ده قولاق آسمیر. بئله بیر ایش اوچون
مونتگمری شهری‌نین پلیسی رزا پارکس توتوب، دوستاغا سالیر . مجکمه‌یه وئرندن سونرا
محکمه اونو جریمه ائدیر و بوشلاییر. بو اولایین سسی بوتون اؤلکه‌نی بورویور و
آمریکا مدنی حاقلار حرکاتی‌نین ان تانینمیش چالیشقانی مارتین لوترکینگ‌ین ده
قولاغینا چاتیر. واحید بیر حالتده آمریکا قارادریلی‌لری داها اتوبوسا مینمه‌مک
تصمیمینی توتورلار بیر ایله یاخین سورن بو تحریمین نتیجه‌سینده آمریکادا بیر چوخ
ایالتلرین اتوبوس سیستمینده مالی بؤحران باشلاییر، بعضی قارادریلی‌لر هر گون ائودن
ایشه قدر 5 کیلومترلیک یولو اتوبوسا مینمه‌یه رک پییادا گئدیب گلیرمیشلر. بو
چالیشمالار سونوجلاناراق آمریکا فدرال محکمه‌سی بوتون ایالتلرده بو یاسانی لغو
ائدیر، البته بو حرکت بوردا بیتمیر و 1964ده چیخاریلان مدنی حاقلاری یاساسی ایله
سونوجا اوغراییر و بوتون عیرق آیریمجیلیغی یاساق اولور. رزا پارکس 2005ده 92
یاشیندا اؤلور و اونون قبرینه آمریکانین کنرگره‌سینده تاریخ یارادانلارین یانیندا
یئر وئریلیر. او1996 دا آمریکا پرزیندتی بیل کلینتونون الینده آزادلیق مدالینی
آلیر و 1999دا تایم درگیسینین 20جی قرنین اینسان حاقلاری چالیشقانی لیستینده یئر
توتور. اونون کیمی یوزلر بلکه مینلر اینسان هر گون بیر اساس‌سیز یاسا اوچون
یئرلرینی آغ دریلی‌لره وئریردیلر، آمما او اینسانلیقدان اوزاق یاسانی سیویل
اطاعتسیزلیکله (نافرمانی مدنی ) سیندیران تکجه قادینیدی.
مستوره افشار اورموی
1259جی ایلده اورمو شهرینده دوغولان مستوره افشار بو اؤلکه‌نین قادین
حاقلاری اوغروندا بیرینجی چالیشقانلاریندانیدی. آتاسی مجدالدوله افشار بیرینجی
دونیا ساواشی زامانی آذربایجان والیسی ایمیش، مستوره‌نین قارداشی پروفسور جلال
افشار اورمی و باجیلاری توران، هایده و آلچا اولوبلار. آتاسی جیلولوق فاجیعه‌سینده
روس و ائرمنی دسته‌لریله چوخلو ساواشلاری اولور و عوثمانلی اوردوسو ایله اسلام
بیرلیی اوردسو قالیبینده ایش بیرلیک ائدیر. اونلار سونرا استانبولا کؤچورلر و
مستوره خانیم اوردا اؤز آذربایجان تورکجه سیندن علاوه روسجا، فرانسیزجا و
اینگیلیسجه‌نی ده اوردا اؤیره‌نیر. اورا دا قادینلارین حاقلاری حاقدا درنکلرله
تانیش اولور و بورایا دؤندوکده اینگیلیسلیلر آتاسینی و عائله‌سینی توتوب تهرانا
سورگونه یوللاییرلار. تهراندا فارسجانی دا اؤیره‌نیب 1301جی گونش ایلینده «وطن
سئور قادینلار درنه‌یی»نی (جمعیت نسوان وطن خواه) باشقا قادینلارلا بیرگه
قورورلار. 1304 قدر بو درنه‌یین باشقانی محترم اسکندی اولورو او اؤلدوکدن سونرا
مستوره افشار بو درنه‌یین باشقانی اولور. اونلار بیر چوخ شهرلرده قادینلاری
ساوادلاندیرماق، یوخسول قادینلار ایچین خسته خانا آچماق، یئتیم قیز اوشاقلارینا
یئتیشمک، قادینلاری اؤز حاقلاری ایله تانیش ائتمک، قادین حاقلاری قونوسوندا مقاله‌لر
یازماق، قادین حاقلاری قونوسوندا پیئس(نمایشنامه) یازیب، تئاتر اویناماق و یاشلی
قادینلار ایچین اکابر کیلاسی کیمی ایشلر گؤروردولر. مستوره خانیم افشار 1311جی
ایلده ایکینجی اولوسلارآراسی شرق قادینلار کنگره‌سی‌نی اؤز ائوینده کئچیردی. بو
کنگره‌ده تورکیه، سوریه، عراق، میصر، تونس و نئچه باشقا اؤلکه‌دن قاتیلیمجیلار
گلمیشدیرلر. بو درنک اؤزونه 195 اویه(عضو) توپلامیشدی آمما 1312جی ایلده رضاخانین
اؤز شخصی امریله باغلاندی. اورمولو مستوره افشار 1324جی ایلین شهریور آییندا 65
یاشیندا اؤلدو.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder