2013/06/18

ضرورت اقدام ملی برای پیگیری مطالبات ترکها در دولت جدید - م.قوشاچایلی


یازدهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری ایران در حالی برگزار شد که ساکنین ایران به شکلی تقریبا غیر منتظره، در همان دور اول با رای دادن به حسن روحانی وی را به عنوان رئیس جمهور آینده‌ی ایران تعیین کردند. صرف نظر از توافقات احتمالی پشت پرده، مردمی که از گرانی‌ها و محدودیت‌ها خسته شده بودند با اعتماد به تغییرطلب‌ترین شخص در بین کاندیداها، تمایل خود به شرایط اقتصادی بهتر، فضای باز سیاسی-اجتماعی و آزادی‌های بیشتر را به نمایش گذاشتند. در این بین، گروه‌های ملی غیر فارس که اکثریت مطلق ساکنین ایران را تشکیل می‌دهند نقشی تعیین کننده داشته‌اند.

                         
مسئله‌ی قومیت‌ها، از اصلی‌ترین محورهای تبلیغاتی کاندیداها

انکار وجود تبعیض ملی از سوی جریان‌های ایران‌محور، همواره یکی از چالش‌های اصلی جنبش‌های ملی-دموکراتیک غیرفارس بوده است. ولی همزمان با تغییرات وسیع جهانی و منطقه‌ای، توسعه‌ی روز افزون این جنبش‌ها و همچنین ایجاد مخاطرات جدی امنیتی برای ایران، حداقل به صورت ظاهری شاهد انعطاف برخی جریان‌های ایران‌محور در مورد مسئله‌ی قومیت‌ها بوده‌ایم.

نمود اصلی این تغییر در جریان مناظره‌های انتخاباتی شاهد بودیم. عارف و روحانی به عنوان کاندیداهای نزدیک به اصلاح‌طلبان و کاندیداهای اصول‌گرایی چون رضایی، قالیباف و حتی ولایتی با اظهار نظر درباره‌ی مسئله‌ی حقوق قومیت‌ها، سعی در جذب آرای اکثریت غیرفارس ایران داشتند.

2013/06/03

شهَر شورالاری سئچکی‌لری و بیز - م.قوشاچایلی

ایران‌دا 11-جی جومهورباشقان‌لیغی سئچکی‌لری ایله عئینی زاماندا، شهَر شورالاری سئچکی‌لری‌نین 4-جو دؤنمی ده کئچیریله‌جک. حاکیمییت بو ایکی سئچکی‌نی عئینی زاماندا کئچیرمک‌له، بیر یاندان دیقّت‌لری جومهورباشقان‌لیغی سئچکی‌لریندن یاییندیرماق، بیر یاندا ایسه قاتیلیم میقدارینی چوخالتماق هدف‌لرینی ایزلیر.

ایران‌دا شهَر شورالاری سییاسی بیر استاتوسا مالیک دئییل. بلکه بیر سیرا غئیر-ی سییاسی ساحه‌لرده، کیچیک بیر میقیاس‌دا یؤنتیمی وطنداش‌لارین ایراده‌سینه بوراخماق مئکانیزمینی ایزلیر. دئمک اولار کی کئچن نئچه دؤنم‌ده شورالار اؤز یئرینی تاپا بیلمه‌میش‌دیر. شورارلاین ایشله‌مه سیستئمی هله تام شکیلده آیدین‌لاشمامیش‌دیر. شورالارین، بلدییه (شهرداری)، دؤولت قوروم‌لاری و ایسلامی شورا مجلیسی‌ ایله اولان چیزگی‌لری و ایشله‌مه و ایرتیباط مئکانیزم‌لری هله بَللی ائدیلمه‌میش‌دیر.

شورالارین باشقا اؤنملی گؤرونوم (چشم‌انداز) و آماج‌لاریندان بیری ده، ایران‌دا یئرَل و بؤلگه‌سل یؤنتیمه (مدیریت منطقه‌ای) داها آرتیق ایمکان ساغلاماق‌دیر. غئیر-ی موتمرکیز ایداری-سیاسی سیستئمی، یؤنتیمی هر جوغرافیانین ساکین‌لری‌نین الینه وئرمک کیمی تعریفله‌سک، شورالار بوآچی‌دان دا اؤنم تاپیرلار. الیته شورالار بو گونه قدَر بو یؤنده باشاریلی اولا بیلمه‌میش‌لر.

ایران‌دا بیر نئچه بؤیوک شهَر خاریج، شورا سئچکی‌لرینه قاتیلما و رای وئرمه مئکانیزمی، سییاسی موناسیبت‌لرله دئییل بلکه شهر، قوهوم-طایفا و تانیش‌لیق سیستئمی ایله دیر. آما بؤیوک شَهرلرده بیر آز فرقلی مئکانیزم‌لرین شاهیدی‌ییک. آیریجا بؤیوک شهَرلرده شورا اوچون سئچیلن‌لرین ایختییارات میزانی دا یوکسک‌دیر.

2013/05/22

حداد عادل در دانشگاه شریف: آموزش زبان مادری در مدارس مقدمه تجزیه کشور است


ای یو تی اؤیرنجی: غلام‌علی حداد عادل کاندیدای یازدهیمن دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، در ادامه نشست‌های پرسش و پاسخ خود در دانشگاه‌ها، دیروز (سه‌شنبه) در دانشگاه شریف حضور پیدا کرد.

حداد عادل در پاسخ به سوالات دانشجویان ترک دانشگاه شریف درباره‌ی آموزش زبان ترکی در مدارس تاکید کرد: تدریس کتاب‌های درسی به زبان فارسی یک قاعده است، بچه‌ها در خانه زبان مادری را یاد می‌گیرند و در مدرسه زبان دوم باید آموزش داده شود، آموزش زبان مادری در مدارس مقدمه تجزیه کشور است، ما با هر سیاستی که از طرف بیگانه تحت عنوان قومیتی ارائه شود به شدت مبارزه می‌کنیم.

2013/05/20

حداد عادل در دانشگاه امیرکبیر: ترکی را از مادرانتان یاد گرفته اید، این‌گونه نیز خواهد ماند


ای یو تی اؤیرنجی: دیروز (یکشنبه) غلام‌علی حداد عادل، کاندیدای اصول‌گرای یازدهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری ایران، در پاسخ به سوالات دانشجویان ترک دانشگاه امیرکبیر در مورد آموزش به زبان مادری، با رد امکان آموزش زبان ترکی در سیستم آموزشی ایران، عنوان کرد: "ترکی را از مادرانتان یاد گرفته‌اید، همین‌گونه نیز ادامه خواهد یافت."

همچنین وی تلویحا آموزش زبان ترکی در مدارس را مغایر با آموزش زبان فارسی دانسته و افزوده: آموزش زبان فارسی به عنوان زبان رسمی کشور لازم است.

2013/05/11

کنسرت موسیقی آذربایجانی در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد - تصاویر



ای یو تی اؤیرنجی: امروز شنبه، کنسرت موسیقی آذربایجانی با اجرای گروه موسیقی "دان اولدوزو" در تالار ابوریحان دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شد.

در این کنسرت که با حضور 600 تن از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی و دیگر دانشگاه‌های تهران برگزار شد، ژانرهای مختلف موسیقی آذربایجانی اجرا شد.

تئهران‌دا اؤیرنجی گونو موناسیبتینه تؤرن کئچیریلیب


ای یو تی اؤیرنجی: جوما گونو تئهران‌دا بیر چوخ اؤیرنجی فعالی و باشقا میلّی فعال‌لارین حوضورو ایله "آذربایجان اؤیرنجی گونو" موناسیبتینه اؤزل تؤرن کئچیریلیب.

2013/03/10

سوروکله‌نن بشریت قادینلا یوکسه‌له‌جک


داغ درگیسی‌نین 16-جی سایی‌سیندان
م.قوشاچایلی

"قادین گولرسه بو ایسسیز موحیطیمیز گوله‌جک،
سوروکله‌نن بشریت قادینلا یوکسه‌له‌جک."
«حوسئین جاوید»

قادین مسئله‌سی، دونیانین مسئله‌سی

قادین مسئله‌سی دونیانین موختلیف توپلوم‌لارینین گوندمینده اولان مسئله‌دیر. بو مسئله بوتون دونیانین مسئله‌سی‌دیر. بئله کی، دوغو (شرق)، خوصوصن ایسلام اؤلکه‌لرینده قادینلارین دورومونون آغیر و اوزونتولو اولدوغو بیر گئرچک اولسا دا، بیر چوخوموزون ساندیغیمیزا رغمَن هله ده باتی (غرب) اؤلکه‌لرینده جینسی برابرلیک تام شکیلده تامین دئییلدیر. دونیادا قادین مسئله‌سینی تام شکیلده چؤزه بیلمیش بیر توپلومون وار اولدوغونو سانمیرام!

قادین مسئله‌سی بیر دونیا بویو مسئله اولدوغو ایله یاناشی، بو دونیادا وار اولان میلّتلرین، توپلوملارین، ائتنیکلرین و باشقا چئوره‌لر و واحیدلرین ده مسئله‌سی‌دیر. بوتون بو واحیدلر، ایجتیماعی موناسیبتلرین تنظیمینده اؤز یئرَل (بومی) موختصات و اؤزللیکلریندن ائتکیلنمیشلر. بو واحیدلرین هر بیرینین اؤزونه مخصوص قادین – کیشی ایلیشکیلری بیچیمی واردیر. بو گئرچک قادین مسئله‌سی‌نین فرقلی توپلوملاردا فرقلی مودئللرله اؤزونو اورتایا قویماسینا ندَن اولور. بئله‌‌لیکله جینسی برابرلیگی الده ائتمه سورَجینده هم دونیا پرئسپئکتیوینی (چشم‌اندازینی)، هم ده ایچینده اولدوغوموز توپلومون اؤزللیکلرینی نظره آلاراق قاباغا گئتمک زورونداییق.

قادین چالیشقانلاری


داغ درگیسی‌نین 16-چی سایی‌سیندان
محمد نازیکلی

تاریخده بعضی اینسانلارین آدی اؤنده اولوب بیر سیرا تابولار سیندیرماق ایچین یازیلار. بو اینسانلار اؤز عصرلرینده‌کی اینسانلاردان فرقلی داوراناراق بیر چوخ چتینلیکلر و آجیلاری قبول ائدرک  آدلارینی تاریخده یازماغا باشاریبلار. بو اینسانلاردان ایکیسینی اؤرنک کیمی بو یازیدا تانیددیراجاییق:

سس حاققی، قادینلار اوچون

داغ درگیسی‌نین 16-جی سایی‌سیندان
مهدی قره‌داغی

18-جی یوزایللیک‌دن بو گونه قدر دونیا قادینلاری چئشیدلی حاقسیزلیقلارلا ساواشماقدادیرلار. بیر سیرا اؤلکه‌لرده هله ده ان ایلکَل (ایبتیدایی) حاقلاری قادینلارا اسیرگه‌ییرلر. قادین حاقلاریندان دانیشاندا، بوتون بیرئیسل (فردی)، ایش، ائییتیم و ... آیریمجیلیقلاردان سؤز گئدیر. باشقا قونولاری بیر یانا قویاراق، بو یازی ایچین قادینلارین سیاسی قاتیلیمی (مشارکتی) نظرده توتولور. سئچمک و سئچیلمک حاقلاری سیاسی قاتیلیمین بیر بؤیوک بؤلومونو اولوشدورماقدادیر دئینده باشقا سیاسی و مدنی چالیشماری گؤزدن سالماق نیتنیده اولموروق، یالنیز بو حاقلارا بارماق قویدوغومزدا اونلارین داها گؤزه گلمه‌سینی اؤنده توتوروق، باشقا بیر سؤزله دئسک سس وئرمک حاققی سیاسی قاتیلیم پروسه‌سینین بیرینجی آددیملارین ساییلماقدادیر. تاسسوفله 19-جو یوزایللیین سون ایللرینه قدر قادینلار، بوتون سس (رای) وئرمک ایمکانی یارانان اؤلکه‌لرده سس وئرمک حاققیندان محروم قالمیشدیلار. آذربایجان میللتی بو قونودا شرق و موسلمان میللتلر ایچینده ان اؤنجول میللتلردن بیری ساییلیر. موسلمان اؤلکه لرینده بیرینیجی دؤنه اولاراق 1918-ده قورولان آذربایجان دموکراتیک جومهوریتی‌نین محمد امین رسولزاده باشچیلیغی ایله قادینلارا سس حاققی ساخلانیلیر، بو ایشین اؤنملی اولماسینی آمریکا بیرلشمیش ایالتلرینین 1920 بو حاقلاری قادینلارینا وئرمه‌یی بیلنده داها آیدین اولونور. بو یازی‌دا دونیادا قادینلارین اؤلکه‌لرینین سیاسی سورجلرینده رول اویناماق ایسته‌یی حاقدا بیرینجی آددیم ساییلان سئچیب، سئچیلمک حاققی یا ایختیصارجا دئسم سس حاققینی گؤزدن کئچیریریک:

اؤزللیک‌لر و حاقلار


داغ درگیسی‌نین 15-جی سایی‌سیندان

تانری اینسانلاری بیر اوووج توورپاق­دان یارادارکن، اونلاری تانین­سینلار دئیه فرق­لی یارادیبدیر. هر کسین اؤزونه مخصوص اوولان کولتورو، دیلی، کئچمیشی و سویو واردیر. بو فرق­لر اینسانلارا اؤزللیک وئریب­دیر آنجاق هئچ کیمسه­نین کیمسه­یه اوستون اولدوغونون گؤسترگه­سی دئییل. بیز اینسانلاری بیر-بیریمیزدن اوستون ائدن شئی، بو اؤزللیک­لردن نئجه یارارلانماغیمیز و اؤز قابیلییت­لریمیزدن نئجه فایدالانماغیمیزدیر. هر اینسانین اؤزونه اؤزل اولان کولتورو، دیلی و کئچمیشی اونون باشقالارینا غالیب گله بیله جه­یینه بیر وسیله اولمامالیدیر، اونون سویو، اونون باشقالارین­دان یووخاری یا آشاغی اولدوغونو گؤرستمه­ییر.

ایران اؤلکه­سینده کولتورلری و دیل­لری فرق­لی اولان چوخ­لو اینسانلار بیر آرادا یاشاییرلار. بو اینسانلارین فرق­لی ائتنیک­لرده یاشادیقلاری و فرق­لی کئچمیش­لری اولدوقلارین­دان اؤترو ده‌ییشیک کولتورلری واردیر. کولتور یاشام طرزی­دیر و هر بیر اورتام اؤزونه اؤزل اولان داورانیشلاری طلب ائدیر؛ بونون اوچون هئچ بیر کولتوره دوغرو یا دا یانلیشدیر دئیه بیلمریک، هئچ بیر کسی کولتورون­دن اؤترو کوچومسه­مه­یه، حیقارت ائتمه­یه حاققیمیز یوخدور. بیزیم بیر کولتور صاحیب‌لرینه زور دئمه­یه و اونلارین کیملیک‌لرینی اؤز اوغروموز اوچون قوللانماغا حاققیمیز یوخدور. آما چوخ تاسوف ایله بیز یاشایان اؤلکه‌ده بو ارزیشلرین هامیسی‌نین سوال آلتینا گئتدیگی گؤرونور. بیز باشقالارینین ارزیش­لرین بگنمه­میشیک اونلاری هر زامان قینامیشیق؛ آما گلین بیر باخاق گؤرک بیز نمنه­نی ارزیش بیلیریک؟ ایندی کی زاماندا اؤلکه­ده فارسجا دانیشماق ارزیش تانینیبدیر. آنا دیلی ایله دانیشماق بیرینه عاردیر دئیه تبلیغ اولونور. فارسجا دانیشارکن لهجه­نی گیزلتمک اوستون­لوک گؤرونور. من فیلان یئرلییم دئیه­نه خور باخیلیر. بو خور باخماغین ندنی نه­دیر؟ دیل فرقی­می؟ کولتور فرقی­می؟

مروری بر پیشینه روز جهانی زبان مادری

داغ درگیسی‌نین 15-جی سایی‌سیندان

در طول سال روزهای زیادی مانند روز جهانی زن، روز جهانی کارگر و روز جهانی محیط زیست را مرتبط با مسائل گوناگون نامگذاری ‌کرده‌اند که مسلماً وجه تسمیه آنها، وقایعی هستند که در آن روز اتفاق افتاده است. روز جهانی زبان مادری نیز اینگونه است.

در سال 1947 کشور پاکستان با گرفتن استقلال از هند تشکیل شد. این کشور از دو قسمت پاکستان شرقی (بنگلادش) و پاکستان غربی (پاکستان امروزی) تشکیل شده بود که اسلام تنها عنصر مشترک  و عامل اتحاد این دو بخش بود. با اعلام زبان اردو به عنوان زبان رسمی پاکستان از سوی محمد علی جناح، رهبر حزب مسلم لیگ، اولین جرقه‌های اعتراض زده شد. جمهوری اسلامی پاکستان با تمسک به شعارهای اسلامی از قبیل وحدت، برابری و برادری اسلامی، سیاست آسیمیلاسیون و استعماری را در قبال پاکستان شرقی به اجرا گذاشت؛ به طوری که اقتصاد پاکستان غربی نسبت به پاکستان شرقی به سرعت رشد کرد و تاریخ و فرهنگ بنگالی مورد تعرض قرار گرفت.

پیام دبیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی زبان مادری

داغ درگیسی‌نین 15-جی سایی‌سیندان

پیام سالیانه خانم ایرینا بوکووا، دبیر کل یونسکو به مناسبت روز جهانی زبان مادری، 21 فوریه 2013

روز جهانی زبان مادری فرصتی ایده آل برای برجسته کردن اهمیت زبانها در شکل گیری هویت فردی و گروهی، به عنوان زیر بنایی برای تمام ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی است.

چند زبانی منبعی از قدرت و فرصت برای بشریت است. چند زبانی به عنوان مظهر تنوع فرهنگی، ما را به تبادل نظرات، نوسازی ایده ها تشویق نموده و به گسترش ظرفیت تصور ما کمک می کند. گفتگوی واقعی و موثر باید بر اساس احترام به زبانها باشد. به همین دلیل است که یونسکو تمام توان خود را برای ترویج درک متقابل به کار می گیرد. ما آموزش به زبان مادری را تشویق می کنیم. زیرا تحصیل در زبان مادری مبارزه با بی سوادی را تسهیل نموده و منجر به بهبود کیفیت آموزش می گردد. محافظت از زبانها امکان حفاظت و انتقال دانش کمیاب بومی را فراهم می کند. زبان مادری علاوه بر اینکه فضای حرمت و شنیده شدن را برای ما فراهم می کند، نیرویی برای ورود ما به داخل جامعه است.