2011/11/07

آذربایجان میللی حرکتینده خبرلَشدیرمه (بیلگی‌لندیرمه) بؤحرانی

آذربایجان میللی حرکتی درین بیر مئدیا پروبلئمی ایچریسینده‌دیر. ایران ایسلام جۆمهوریتی‌نین یاراتدیغی سیخینتی‌لار، یاسال چرچیوه‌ده مئدیا و باسین فعالیتینی تام شکیلده ایمکانسیزلاشدیرمیش‌دیر. اؤته یان‌دان میللی حرکتده مؤوجود مئدیا واسیطه‌لری سون درجه گۆج‌سوزدور و احتیاج‌لاریمیزی اؤده‌مک‌دن عاجیزدیر.
پروفئسیونال (حرفه‌ای) ژۇرنالیسم قۇرال‌لاری هئچ بیر سایت و درگیمیزده اۇیقولانماماقدا‌دیر. فیکیر یاراتما و اونون ایزله‌یجی‌یه سۇنما سۆرجی گئنیش آخساق‌لیق‌لارلا برابردیر. گۆنئی آذربایجانین تکجه تئلئویزیون کانا‌لی ایسه مالی ایمکان‌لارین ضعیف اولماسینا باخمایا‌راق مودئرن تئلئویونچولوق قۇرال‌لاری ایله ایداره اولونماییر.

مئدیالاردا نئجه گؤرونمه‌لی‌ییک؟

بۇ ایلین شهریور آیی چوخ یؤنلردن آزربایجان تۆرکونه اؤنملی گۆنلر ایدی. نئچه ایل بۇندان اؤنجه اۇرمو گؤلونون چئوره‌سینده اکینچی‌لیگی گئنیشلندیرمک آدی ایله سد وۇرماق طرح‌لری باشلاندی. بۇ ایشلرین او زامانلار بیر کیمسه‌لری سئویندیرمگینه باخمایاراق، اۇرمو گؤلونون قۇروماسی ایله سونوجلانان بیر ایش اولدوغو بیلیندی. ائله او زامانلاردان آکادئمیک توپلومون ایچینده بۇنا قارشی بیر سیرا اعتراضلار باشلاندی آنجاق بۇ سسلر میللتیمیزه یئتیشمه‌دی و سونوجدا دؤولت اولان کیمسه بۇنا قۇلاق وئرمه‌دی.

گۆنئی آذربایجاندا تۆرکجه مطبوعات تاریخینه قیسا باخیش

گۆنئی آذربایجان‌دا مطبوعاتین اساسی اؤتن عصرده قویولموش‌دور. میلی حکومتین دئوریلمه‌سین‌دن 1357-جی ایل اینقیلابینا قدَر گۆنئی آذربایجان‌دا آنا دیلی‌نین مطبوعاتدا ایشله‌دیلمه‌سی یاساق ائدیلمیشدی. بئله کی، او دؤوره‌نین مۆختلیف ایل‌لرینده آذربایجان‌دا فارس، اینگیلیس و فرانسیز دیل‌لرینده مۆختلیف سیاسی باخیشلار یؤنونده ۲۰-دن آرتیق قزئت و ژۇرنال چاپ اولونسا دا تۆرک دیلینده هئچ بیر مطبوعات اورقانی مؤوجود اولمامیش‌دیر. 1357-جی ایل اینقیلابیندان سونرا ایراندا قیسا مۆدتلی دئموکراتیک دَییشیکلیک‌لرین یارانماسی ایله برابر، تۆرکجه مطبوعاتین نشرینه ایمکان یاراندی. اینقیلاب‌دان سونراکی ایللرده تهران‌دا، ائله‌جه ده گۆنئی آذربایجانین تبریز، اۇرمو، اردبیل، آستارا، میانا، زنجان، اهر، خوی، ماکو، شبیستر، مۇغان، و بۇ کیمی شهرلرینده "اودلار یۇردو"، "چنلی بئل"، "آراز"، "موللا نصرالدین"، "آذربایجان"، "وطن اۇغروندا"، "اوختای"، "ستارخان بایراغی"، "ایره‌لی"، "مۇشتولوق"، "بهار آذربایجان"، "آینده آذربایجان" کیمی قزئت‌لر و "کوراوغلو"، "بیرلیک"، "آزادلیق"، "قارداش‌لیق"، "وارلیق"، "دده قورقود"، "اینقیلاب یولوندا"، "آذربایجان سسی"، "گۆنش"، "اۆلکر"، "یئنی یول" کیمی ژۇرنال‌لار چاپ ائدیله‌رک یاییلدی. بۇ مطبوعات اورقان‌لاریندا ایران، او جمله‌دن آذربایجان جمعیتی ایجتیماعی-ایقتیصادی پروبلئم‌لرینه، اونلارین چتین‌لیک و احتیاج‌لارینی عکس ائتدیرن یازی‌لارا چوخ یئر وئریلیردی. بۇنونلا یاناشی، تۆرکجه مطبوعات صحیفه‌لرینده آذربایجان خالقینین تاریخی، اونون مدنیتی‌، دیلی و ادبیاتینین ایشیقلاندیریلماسی و خالق طرفیندن سئویلمه‌سی ده اؤنملی یئر تۇتوردو.

داغ درگیسی‌نین ۷-جی ساییسی ایشیق اوزو گؤروب

تهران بیلیم‌یوردلاریندا یایینلانان داغ درگیسی‌نین ۷-جی ساییسی ایشیق اوزو گؤروب. اؤزل اولاراق مئدیا سورونونا توخونان بو سایی‌دا گونئی آذربایجان‌دا تورکجه مطبوعاتین تاریخی، میللی حرکتده مئدیا و بیلگی‌لندیرمه سورونو و بونلارا اوخشار قونولار اطرافیندا یازی‌لار درج ائدیلیب.