آذربایجان میلی حرکتی اؤزونو، آذربایجان توپلومونون سعادتی اوغروندا مجادله ائدن بیر حرکت اولاراق گؤرمکده دیر. بو حرکت ایچریسینده سیاسی و توپلومسال اولاراق فرقی لی گؤروشلر اولسا دا، مشترک بیر نقطه لری واردیر او دا آذربایجان توپلومونون گلجه گینی دوشونمه لریدیر. میللی حرکت، آذربایجان توپلومونون میللی ایستکلرینی گرچکلشدیرمک اوچون او توپلومون ایچیندن اورتایا چیخمیشدیر. یعنی آذربایجان میللی حرکتی و آذربایجان توپلومو آراسیندا سوسیولوژیک اولاراق بیر ایلیشگی واردیر. بو ایلیشکی نه شکیلده دیر؟ آذربایجان توپلومو ایچریسینده کیملر میللی حرکته دستک وئریرلر، کیملر قارشی چیخیرلار و ندن؟ بو یازی چرچوسینده بو سئواللارا جاواب آختاراجاییق.
آذربایجان میللی حرکتی و آذربایجان توپلومو آراسینداکی ایلیشکی نی اینجه له دیگیمیز زامان قارشیمیزا آشاغیداکی شکیلده بیر تابلو چیخاجاقدیر:
آذربایجان میللی حرکتی و آذربایجان توپلومو آراسینداکی ایلیشکی نی اینجه له دیگیمیز زامان قارشیمیزا آشاغیداکی شکیلده بیر تابلو چیخاجاقدیر:
1- میللی حرکته قارشی چیخانلار
2- ایلگیسیز لر
3- میللی حرکته دستک وئرنلر
بو اوچ باشلیق آلتیندا میللی حرکت و آذربایجان توپلومو آراسینداکی ایلیشکینی دوغرو بیر شکیلده آنلایا بیلریک. چونکو بیزه گؤره میللی حرکت ایچریسینده ان اؤنملی مسئله لردن بیریسی آذربایجان توپلومونو تانیماق، بیلمک و میللی حرکته اولان باخی شیدیر.
1- میللی حرکته قارشی چیخانلار
آذربایجان میللی حرکتی، ایستکلرینی آذربایجان-ین بوتون توپلومونو قاپیسایاجاق شکیلده اورتایا قویور. بو حرکت طبقاتی بیر حرکت دئییل دیر. اونداندیر کی اؤزونه میللی آدینی وئرمیشدیر. بو حرکت هئچ بیر گروها آیریجالیق تانیماماقدادیر. بللی بیر گروهون منافعی دوغرولتوسوندا فعالیت ائتمه مکده دیر.
میللی حرکته قارسی اولانلار اؤزلریندن قایناقلانان ندنلرله میللی حرکته مخالفت ائتمه کده دیرلر. بو گروهون ایچریسینده یئر آلانلار بیر بوتونو تشکیل ائتمیرلر. فرقلی ندنلرله میللی حرکته قارشی گلمکده دیرلر. بو گروه ایچینده کیلری دؤرد آنا ندن باشلیقدا اینجه له مک مومکوندور.
1-1- اوخوموشلار
میللی حرکته علمی و بیلینجلی اولاراق قارشی دورانلار بو گروه ایچریسینده یئر آلماقدادیرلار. اونلار ایللرجه اوخودوقلاری تاریخی اؤز تاریخلری کیمی منیمسه ییبلر. بورادا البته آسیمیلاسیون سیاستلری اؤز وارلیغینی گؤسترمکده دیر. میللی حرکتین ایستکلرینی و هدفلرینی اؤز ایستک و هدفلرینه ترس گؤردوگو اوچون مخالفت ائتمکده دیر. چونکو اونون کیملیگی اونا سونولان کیملیک شکلی ایله گلیشمیشدیر. اونون دونیایا و کیملیگینه باخیش آچیسی ایللردیر اوخودوقلاریندان قایناقلانماقدادیر. اؤز کیملیگینی بو اینسان ایتیرمیش و آسیمیله اولموشدور. اونون تاریخی، عنعنه سی و میللی اینانجی فارس تاریخی، عنعنه سی و میللی دوشونجه سی اولموشدور. ایرانلیلیق (فارسلیق) اونو اؤز ایچینده اریتمیشدیر. دیققیت ائله سه نیز میللی حرکته قارشی اولان و حتی فارسلاردان داها چوخ فارسچیلیق ائدنلر ائله بیزیم اؤز اینسانیمیزدیر. چونکو میللی حرکت اونلارین یانلیش اولاراق قورولان کیملیکلرینی هدف آلماقدادیر. ایلک تورک قارشیدلیغی دوشونجه لرین آذربایجاندان چیخدیغینی بو آچیدان دیرلندیرمک لازیمدیر.
ایندی بوردا اورتایا چیخان ان اؤنملی مسئله میللی حرکتین ندن بو اینسانلاری اؤ طزفینه چکه مه مه سیدیر. میللی حرکت بللی بیر گوجو ایله بونو اوله مک ایسته سه ده، قارشی جبهه نین (ایرانلیلیق) الینده کی گوج و ایمکانلاری بونو چتین لشدیرمکده دیر. اما اگر میللی حرکت بیلگی لندیرمه و بیلینجلندیرمه سورجینی گئنیشلدیرسه، بو گروه ایچریسینده کی لری اؤز جبهه سینه جذی ائتمه شانسی اولاجاقدیر.
1-2- ایدولوژیک باخانلار
آذربایجان میللی مسئله سینه و میللی حرکتینه ایدولوژیک اولاراق قارشی دورانلار دا واردیر. بو گروه سیاسی فضانین اولوشدوردوغو ایدولوژیدن تاثیر آلاراق (رانت ساغلایاراق) بئله بیر جبهه توتورلار. چونکو اونلارا گؤره میللی حرکت اونلارین منیمسه دیکلری ایدولوژی یه ده قارشیدیر.
ایدولوؤیک اولاراق میللی حرکته قارشی دوران گروهو ایکی یئره بؤله بیلریک؛ بیرینجی گروه، او ایدولوژیه گرچکدن اینانان (دینی اینام) اینسانلاردیر. بو ایسانلارا گؤره کیملیکلری او ایدولوژی و دینی اینانج ایله آنلام تاپیر. میللی حرکت اونلارا، سیزین کیملیگینیز بو دئییل، سیز میللی بیر کیملیگه صاحیبسز دئدیگی زامان، اونلار قارشی دورورلار. بو گروه ایچریسینده یئر آلانلار دا اصلینده آسیمیله اولموش اینسانلاردیر. کیملیکلرینی اونلارا سونولان ایدولوژیک کیملیک گؤرورلر. ایکینجی گروه ایسه، اؤز منافعلیرینی و چیخارلارینی بو ایدولوژیده گؤرنلردیر. بو گروهدا یئر آلانلار اصلینده ایدولوژی یه اینانمیرلار. آما، ایستکلری، هدفلری و چیخارلاری او ایدولوژی طرفیندن تامین اولوندوغو اوچون کیملیکلرینی او ایدولوژی چرچوسینده اورتایا قویورلار. میللی حرکت ده اونلارین چیخارلارینی تهلیکه یه سالدیغی اوچون قارشی جبهه ده یئر آلیرلار.
1-3- گلنکسل سیاست قورخوسو
ایران دا حاکیم اولان رژیملر دموکراسی یه اینانمادیقلاری اوچون، ایران دا سیاسی فعالیت ائتمک هر زامان چتین و تهلیکه لی اولموشدور. سیاسی فعالیت ائتمک ایسته ینلر هر ایکی رژیمده ده آغیر باسقیلار آلتیندا قالمیشدیلار. اونون اوچون آذربایجان توپلومو نه قدر ده سیاسی بیر کئچمیشه صاحیب اولسا دا سیاست قورخوسو البته کی اونو دا ائتکیلمیشدیر. بو گروه ایچریسینده یئر آلانلار بو قورخو ندنی ایله توپلوم ایچریسینده سیاسی و کولتورل فعالیتلره (داها چوخ اؤز یاخینلارینا) قارشی چیخماقدادیرلار." فلانی سیاسی دیر" سؤزو هله ده بیزیم توپلوم ایچریسینده قورخو یارادیر. رژیم ده هر تورلو فعالیتی سیاسی اولاراق گؤرسدیب، اینسانلارین گؤزونو قورخودمایا چالیشیر. میللی حرکتی ده سیاسی و کولتورل بیر حرکت اولاراق دوشوندویوموزده، بو گروه میللی حرکته قاتیلماماقدا و بعضی دوروملاردا دا قارشی چیخماقدادیرلار.
1-4- اقتصادی قورخو
میللی حرکتین ایستکلری و هدفلرینه قارشی چیخان بیر باشقا گروه ایسه اقتصادی قورخوسو یاشایان اینسانلاردیر. بو گروه دا یئر آلانلار دئییشیمی چوخ سئومزلر. چونکو دئییشیم ده بیر بلیرسیزلیک واردیر. بو گروه اینسانی، استقراری هر زامان مدافعه ائدر. اونلار اوچون فرق ائلمز سیاسی فضا نه شکیلده اولسون. بو گروها اؤنملی اولان اونلارین اقتصادی چیخارلارینین ساغلانماسی و دوام ائتمه سیدیر. اونون اوچون هر زامان بیر اقتصادی قورخو ایچریسینده یاشارلار. چیخارلاری اولمایان ایشلردن و اولایلاردان اوزاق دورارلار.
2- ایلگیسیزلر
توپلوم ایچریسینده دئییشیک گروهلار یئر آلماقدادیر. بعضی لری توپلومداکی اولایلارلا یاخیندان علاقه دار اولسالار دا بعضی لری او اولایلارا ایلگیسیز( بی تفاوت) قالارلار. توپلومداکی سیاسی، کولتورل اولایلارلا علاقه لی اولماق او توپلومون بیلینجلی و آیدین اولماسینا باغلی اولان بیر مسئله دیر. کارل پوپر-ین آچیق و باغلی توپلوم نظریه سینی بورادا خاطیرلامامیز لازیمدیر. آچیق توپلوم بیلینجلی و توپلومونداکی اولایلارلا یاخیندان علاقه لی توپلومدور. باغلی توپلوم ایسه اؤلکه سینده و توپلوموندا جریان ائدن اولایلاردان خبرسیز یاشار. استبدادی رژیملر هر زامان توپلومو، اؤلکه اولایلارینا ایلیگیسیز قالماسینی ایستر و بو دوغرولتودا فعالیت ائدرلر. چونکو توپلوم آیدینلاندیقجا و اولایلارلا ماراخلاندیقجا، سورقولاما گوجو آرتاجاقدیر. اؤلکه حاکیملرینین ایشلرینی گؤزلم (مشاهده) آلتینا آلاجاقدیر و اوندان حساب سوروشاجاقدیر. بو دا استبدادی رژیملرین هئچ بیر زامان ایسته مه دیکلری بیر مسئله دیر.
آذربایجان توپلومو ایچریسینده ده ایلگیسیزلر واردیر. بو توپلوم نه قدر ده آیدین بیر کئچمیشه صاحیب و اؤلکه اولایلارینا (مشروطیت و اسلامی دئوریمه قدر دوشونسک) ماراخلی اولسا دا گونوموزده ایچریسینده ایلگیسیز لر گروهو یاشاماقدادیر.
بورایا قدر آذرباجان میللی حرکتینه قارشی اولان گروهلاری اینجه لمه یه چالیشدیق. ایندی میللی حرکت و اؤیرنجی حرکتی فعاللاری بو گروهلاردا یئر آلان اینسانلاریمیزی نه شکیلده اؤز طرفیمیزه چمکه یوللارینی آراشدیریب تاپمالیدیرلار. چونکو بو گروهلار دا آذربایجان توپلومونون بؤیوک بیر بؤلومونو تشکیل ائتمکده دیرلر. هر گروهون اؤزونه گؤره میللی حرکته قارشی دورما سببلری و قورخولاری واردیر. ایندی بیز بو سببلرین و قورخولارین یئرسیز اولدوغونو اونلارا آنلاتمامیز لازیمدیر. هله اوخوموشلار گروهوندا یئر آلان اینسانلار اوزرینده داها چوخ چالیشمامیز لازیمدیر. چونکو بو گروهون دیگر گروهلاری ائتکیلمه گوجلری و شانسلاری واردیر.
گلجک سیاسی یادداشتیمیزدا میللی حرکته دستک وئرن گروهلاری یازاجاییق.
گلجک بیزیمدیر.
2- ایلگیسیز لر
3- میللی حرکته دستک وئرنلر
بو اوچ باشلیق آلتیندا میللی حرکت و آذربایجان توپلومو آراسینداکی ایلیشکینی دوغرو بیر شکیلده آنلایا بیلریک. چونکو بیزه گؤره میللی حرکت ایچریسینده ان اؤنملی مسئله لردن بیریسی آذربایجان توپلومونو تانیماق، بیلمک و میللی حرکته اولان باخی شیدیر.
1- میللی حرکته قارشی چیخانلار
آذربایجان میللی حرکتی، ایستکلرینی آذربایجان-ین بوتون توپلومونو قاپیسایاجاق شکیلده اورتایا قویور. بو حرکت طبقاتی بیر حرکت دئییل دیر. اونداندیر کی اؤزونه میللی آدینی وئرمیشدیر. بو حرکت هئچ بیر گروها آیریجالیق تانیماماقدادیر. بللی بیر گروهون منافعی دوغرولتوسوندا فعالیت ائتمه مکده دیر.
میللی حرکته قارسی اولانلار اؤزلریندن قایناقلانان ندنلرله میللی حرکته مخالفت ائتمه کده دیرلر. بو گروهون ایچریسینده یئر آلانلار بیر بوتونو تشکیل ائتمیرلر. فرقلی ندنلرله میللی حرکته قارشی گلمکده دیرلر. بو گروه ایچینده کیلری دؤرد آنا ندن باشلیقدا اینجه له مک مومکوندور.
1-1- اوخوموشلار
میللی حرکته علمی و بیلینجلی اولاراق قارشی دورانلار بو گروه ایچریسینده یئر آلماقدادیرلار. اونلار ایللرجه اوخودوقلاری تاریخی اؤز تاریخلری کیمی منیمسه ییبلر. بورادا البته آسیمیلاسیون سیاستلری اؤز وارلیغینی گؤسترمکده دیر. میللی حرکتین ایستکلرینی و هدفلرینی اؤز ایستک و هدفلرینه ترس گؤردوگو اوچون مخالفت ائتمکده دیر. چونکو اونون کیملیگی اونا سونولان کیملیک شکلی ایله گلیشمیشدیر. اونون دونیایا و کیملیگینه باخیش آچیسی ایللردیر اوخودوقلاریندان قایناقلانماقدادیر. اؤز کیملیگینی بو اینسان ایتیرمیش و آسیمیله اولموشدور. اونون تاریخی، عنعنه سی و میللی اینانجی فارس تاریخی، عنعنه سی و میللی دوشونجه سی اولموشدور. ایرانلیلیق (فارسلیق) اونو اؤز ایچینده اریتمیشدیر. دیققیت ائله سه نیز میللی حرکته قارشی اولان و حتی فارسلاردان داها چوخ فارسچیلیق ائدنلر ائله بیزیم اؤز اینسانیمیزدیر. چونکو میللی حرکت اونلارین یانلیش اولاراق قورولان کیملیکلرینی هدف آلماقدادیر. ایلک تورک قارشیدلیغی دوشونجه لرین آذربایجاندان چیخدیغینی بو آچیدان دیرلندیرمک لازیمدیر.
ایندی بوردا اورتایا چیخان ان اؤنملی مسئله میللی حرکتین ندن بو اینسانلاری اؤ طزفینه چکه مه مه سیدیر. میللی حرکت بللی بیر گوجو ایله بونو اوله مک ایسته سه ده، قارشی جبهه نین (ایرانلیلیق) الینده کی گوج و ایمکانلاری بونو چتین لشدیرمکده دیر. اما اگر میللی حرکت بیلگی لندیرمه و بیلینجلندیرمه سورجینی گئنیشلدیرسه، بو گروه ایچریسینده کی لری اؤز جبهه سینه جذی ائتمه شانسی اولاجاقدیر.
1-2- ایدولوژیک باخانلار
آذربایجان میللی مسئله سینه و میللی حرکتینه ایدولوژیک اولاراق قارشی دورانلار دا واردیر. بو گروه سیاسی فضانین اولوشدوردوغو ایدولوژیدن تاثیر آلاراق (رانت ساغلایاراق) بئله بیر جبهه توتورلار. چونکو اونلارا گؤره میللی حرکت اونلارین منیمسه دیکلری ایدولوژی یه ده قارشیدیر.
ایدولوؤیک اولاراق میللی حرکته قارشی دوران گروهو ایکی یئره بؤله بیلریک؛ بیرینجی گروه، او ایدولوژیه گرچکدن اینانان (دینی اینام) اینسانلاردیر. بو ایسانلارا گؤره کیملیکلری او ایدولوژی و دینی اینانج ایله آنلام تاپیر. میللی حرکت اونلارا، سیزین کیملیگینیز بو دئییل، سیز میللی بیر کیملیگه صاحیبسز دئدیگی زامان، اونلار قارشی دورورلار. بو گروه ایچریسینده یئر آلانلار دا اصلینده آسیمیله اولموش اینسانلاردیر. کیملیکلرینی اونلارا سونولان ایدولوژیک کیملیک گؤرورلر. ایکینجی گروه ایسه، اؤز منافعلیرینی و چیخارلارینی بو ایدولوژیده گؤرنلردیر. بو گروهدا یئر آلانلار اصلینده ایدولوژی یه اینانمیرلار. آما، ایستکلری، هدفلری و چیخارلاری او ایدولوژی طرفیندن تامین اولوندوغو اوچون کیملیکلرینی او ایدولوژی چرچوسینده اورتایا قویورلار. میللی حرکت ده اونلارین چیخارلارینی تهلیکه یه سالدیغی اوچون قارشی جبهه ده یئر آلیرلار.
1-3- گلنکسل سیاست قورخوسو
ایران دا حاکیم اولان رژیملر دموکراسی یه اینانمادیقلاری اوچون، ایران دا سیاسی فعالیت ائتمک هر زامان چتین و تهلیکه لی اولموشدور. سیاسی فعالیت ائتمک ایسته ینلر هر ایکی رژیمده ده آغیر باسقیلار آلتیندا قالمیشدیلار. اونون اوچون آذربایجان توپلومو نه قدر ده سیاسی بیر کئچمیشه صاحیب اولسا دا سیاست قورخوسو البته کی اونو دا ائتکیلمیشدیر. بو گروه ایچریسینده یئر آلانلار بو قورخو ندنی ایله توپلوم ایچریسینده سیاسی و کولتورل فعالیتلره (داها چوخ اؤز یاخینلارینا) قارشی چیخماقدادیرلار." فلانی سیاسی دیر" سؤزو هله ده بیزیم توپلوم ایچریسینده قورخو یارادیر. رژیم ده هر تورلو فعالیتی سیاسی اولاراق گؤرسدیب، اینسانلارین گؤزونو قورخودمایا چالیشیر. میللی حرکتی ده سیاسی و کولتورل بیر حرکت اولاراق دوشوندویوموزده، بو گروه میللی حرکته قاتیلماماقدا و بعضی دوروملاردا دا قارشی چیخماقدادیرلار.
1-4- اقتصادی قورخو
میللی حرکتین ایستکلری و هدفلرینه قارشی چیخان بیر باشقا گروه ایسه اقتصادی قورخوسو یاشایان اینسانلاردیر. بو گروه دا یئر آلانلار دئییشیمی چوخ سئومزلر. چونکو دئییشیم ده بیر بلیرسیزلیک واردیر. بو گروه اینسانی، استقراری هر زامان مدافعه ائدر. اونلار اوچون فرق ائلمز سیاسی فضا نه شکیلده اولسون. بو گروها اؤنملی اولان اونلارین اقتصادی چیخارلارینین ساغلانماسی و دوام ائتمه سیدیر. اونون اوچون هر زامان بیر اقتصادی قورخو ایچریسینده یاشارلار. چیخارلاری اولمایان ایشلردن و اولایلاردان اوزاق دورارلار.
2- ایلگیسیزلر
توپلوم ایچریسینده دئییشیک گروهلار یئر آلماقدادیر. بعضی لری توپلومداکی اولایلارلا یاخیندان علاقه دار اولسالار دا بعضی لری او اولایلارا ایلگیسیز( بی تفاوت) قالارلار. توپلومداکی سیاسی، کولتورل اولایلارلا علاقه لی اولماق او توپلومون بیلینجلی و آیدین اولماسینا باغلی اولان بیر مسئله دیر. کارل پوپر-ین آچیق و باغلی توپلوم نظریه سینی بورادا خاطیرلامامیز لازیمدیر. آچیق توپلوم بیلینجلی و توپلومونداکی اولایلارلا یاخیندان علاقه لی توپلومدور. باغلی توپلوم ایسه اؤلکه سینده و توپلوموندا جریان ائدن اولایلاردان خبرسیز یاشار. استبدادی رژیملر هر زامان توپلومو، اؤلکه اولایلارینا ایلیگیسیز قالماسینی ایستر و بو دوغرولتودا فعالیت ائدرلر. چونکو توپلوم آیدینلاندیقجا و اولایلارلا ماراخلاندیقجا، سورقولاما گوجو آرتاجاقدیر. اؤلکه حاکیملرینین ایشلرینی گؤزلم (مشاهده) آلتینا آلاجاقدیر و اوندان حساب سوروشاجاقدیر. بو دا استبدادی رژیملرین هئچ بیر زامان ایسته مه دیکلری بیر مسئله دیر.
آذربایجان توپلومو ایچریسینده ده ایلگیسیزلر واردیر. بو توپلوم نه قدر ده آیدین بیر کئچمیشه صاحیب و اؤلکه اولایلارینا (مشروطیت و اسلامی دئوریمه قدر دوشونسک) ماراخلی اولسا دا گونوموزده ایچریسینده ایلگیسیز لر گروهو یاشاماقدادیر.
بورایا قدر آذرباجان میللی حرکتینه قارشی اولان گروهلاری اینجه لمه یه چالیشدیق. ایندی میللی حرکت و اؤیرنجی حرکتی فعاللاری بو گروهلاردا یئر آلان اینسانلاریمیزی نه شکیلده اؤز طرفیمیزه چمکه یوللارینی آراشدیریب تاپمالیدیرلار. چونکو بو گروهلار دا آذربایجان توپلومونون بؤیوک بیر بؤلومونو تشکیل ائتمکده دیرلر. هر گروهون اؤزونه گؤره میللی حرکته قارشی دورما سببلری و قورخولاری واردیر. ایندی بیز بو سببلرین و قورخولارین یئرسیز اولدوغونو اونلارا آنلاتمامیز لازیمدیر. هله اوخوموشلار گروهوندا یئر آلان اینسانلار اوزرینده داها چوخ چالیشمامیز لازیمدیر. چونکو بو گروهون دیگر گروهلاری ائتکیلمه گوجلری و شانسلاری واردیر.
گلجک سیاسی یادداشتیمیزدا میللی حرکته دستک وئرن گروهلاری یازاجاییق.
گلجک بیزیمدیر.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder